उत्तर प्रदेश विधानसभा में 86 सीटें एससी और एसटी ( SC ST Seats ) के लिए आरक्षित हैं। इनमें से 84 सीटें एससी के लिए और 2 सीट एसटी के लिए आरक्षित हैं। इन सीटों को जीतने के लिए हर राजनीतिक दल अलग रणनीति तैयार करता है। देश के सबसे बड़े राज्य में सत्ता पाने के लिए ये 86 सीटें ( SC ST Seats ) महत्वपूर्ण हैं। देखते हैं कि पिछले तीन चुनावों में इन सीटों पर किसने जीत हासिल की।

उत्तर प्रदेश की प्रथम से सत्रहवीं विधानसभा तक SC ST Seats का ब्यौरा

उत्तर प्रदेश की प्रथम से सत्रहवीं विधानसभा तक कुल आरक्षित सीटों ( SC ST Seats )का ब्यौरा

विधान सभा वर्ष अनुसूचित जाति (ST+ST) अनुसूचित जनजाति (ST)
1 1952 83
2 1957 89
3 1962 89
4 1967 89
5 1969 89
6 1974 89
7 1977 89
8 1980 93
9 1985 93
10 1989 93
11 1991 93
12 1993 93
13 1996 93
14 2002 89
15 2007 89
16 2012 85
17 2017 84 (ST) 2 (ST)

2007 के विधानसभा चुनावों पर। 2007 में विधानसभा चुनाव में अनुसूचित जाति के लिए 89 सीटें ( SC ST Seats ) आरक्षित थीं। उस साल के चुनाव में बसपा ने 61 आरक्षित सीटें जीती थीं. सपा ने 13 सीटें, भाजपा ने 7, कांग्रेस ने 5, रालोद ने 1, राष्ट्रीय स्वाभिमान पार्टी ने 1 और निर्दलिया ने 1 सीटें जीती थीं, बसपा ने 69 प्रतिशत आरक्षित सीटों पर जीत हासिल की।

2012 के चुनावों की बात करें तो विधानसभा में 85 सीटें ( SC ST Seats ) आरक्षित थीं। उस चुनाव में सपा ने इन सीटों में से 58, बसपा ने 15, कांग्रेस ने 4, भाजपा ने 3, रालोद ने 3 और निर्दलीय ने 2 सीटें जीती थीं. सपा ने इस चुनाव में आरक्षित वर्ग की 68 प्रतिशत सीटें जीतकर पहली बार सरकार बनाई थी.

2 सीटें आदिवासी समुदायों के लिए आरक्षित थीं

2017 के चुनाव में विधानसभा में आरक्षित सीटों ( SC ST Seats ) की संख्या 86 हो गई थी। सुप्रीम कोर्ट के आदेश पर यूपी में पहली बार दो सीटें एसटी के लिए आरक्षित की गई थीं। दोनों सीटें सोनभद्र जिले की हैं। इनमें से 70 सीटों पर बीजेपी ने जीत हासिल की थी. पार्टी ने एससी वर्ग में 69 और एसटी वर्ग में 1 सीट जीती थी। 2017 में एसपी ने 7 सीटें, बसपा ने 2 और निर्दलिया ने 1 सीट जीती थी. अपना दल ने 3 सीटें जीती थीं. इनमें से 2 सीट एससी के लिए और 1 एसटी वर्ग के लिए आरक्षित थी। सुहेलदेव भारतीय समाज पार्टी ने 3 सीटें जीती थीं। अपना दल और एसबीएसपी ने भाजपा के साथ गठबंधन में चुनाव लड़ा था। इस तरह बीजेपी के नेतृत्व वाले एनडीए ने 88 फीसदी सीटों ( SC ST Seats ) पर जीत हासिल की थी.

इन तीनों चुनावों के नतीजों ने साबित कर दिया कि जो पार्टी  SC ST Seats  की 65 फीसदी से ज्यादा सीटें जीतती है, वह उत्तर प्रदेश में सरकार बनाती है.

UP Elections 2022 :SC ST Seats Analysis (2012-2017)

Constituency Winner (2012) Party Margin Winner (2017) Party Margin
Rampur Maniharan Ravinder Kumar Molhu BSP 26,606 Devender Kumar Nim BJP 595
Purqazi Anil Kumar BSP 8,908 Pramod Utwal BJP 11,253
Nagina Manoj Kumar Paras SP 26,546 Manoj Kumar Paras SP 7,967
Nehtaur Om Kumar BSP 19,398 Omkumar BJP 23,151
Chandausi Laxmi Gautam SP 4,007 Gulab Devi BJP 45,469
Milak Vijay Singh SP 20,163 Rajbala BJP 16,667
Dhanaura Maikal Chandra SP 7,629 Rajeev Kumar BJP 38,229
Hastinapur Prabhu Dayal Balmiki SP 6,641 Dinesh Khatik BJP 36,062
Hapur Gajraj Singh Congress 22,152 Vijay Pal (AADHTI) BJP 15,006
Khurja Banshi Singh Pahadiya Congress 37,304 Vijendra Singh BJP 64,299
Khair Bhagwati Prasad RLD 38,774 Anoop BJP 70,721
Iglas Triloki Ram RLD 8,193 Rajveer Diler BJP 74,800
Hathras Genda Lal Chaudhary BSP 8,673 Hari Shankar Mahor BJP 70,661
Baldev Pooran Prakash RLD 32,094 Pooran Prakash BJP 13,208
Agra Cantt. Gutiyari Lal Duwesh BSP 6,415 Dr. Girraj Singh Dharmesh BJP 46,325
Agra Rural Kali Charan Suman BSP 18,754 Hemlata Diwakar BJP 65,296
Tundla Rakesh Babu BSP 7,946 Satya Pal Singh Baghel BJP 56,070
Jalesar Ranjeet Suman SP 22,569 Sanjeev Kumar Diwakar BJP 19,808
Kishani (SC) Eng. Brajesh Katheriya SP 35,050 Brajesh Kumar SP 16,529
Bisauli Ashutosh Mourya Urf Raju SP 42,990 Kushagra Sagar BJP 10,688
Faridpur Dr. Siaram Sagar SP 16,787 Dr. Shyam Bihari Lal BJP 24,721
Puranpur Peetam Ram SP 30,838 Babu Ram Paswan BJP 39,242
Powayan Sakuntla Devi SP 8,898 Chetram BJP 72,417
Sri Nagar Ramsaran SP 31,878 Manju Tyagi BJP 54,939
Kasta Sunil Kumar Lala SP 26,871 Saurabh Singh BJP 24,273
Hargaon Ramhet Bharti BSP 12,149 Suresh Rahi BJP 44,995
Sidhauli Manish Rawat SP 6,631 Hargovind Bhargava BSP 2,510
Misrikh Ram Pal Rajwanshi SP 1,522 Ram Krishna Bhargava BJP 20,672
Gopamau Shyam Prakash SP 6,203 Shyam Prakash BJP 31,378
Sandi Rajeshwari SP 6,650 Prabhash Kumar BJP 20,225
Balamau Anil Verma SP 173 Ram Pal Verma BJP 22,888
Safipur Sudhir Kumar SP 9,054 Bamba Lal BJP 27,236
Mohan Radhey Lal Rawat BSP 9,169 Brijesh Kumar BJP 54,095
Malihabad Indal Kumar SP 2,215 Jai Devi BJP 22,668
Mohanlalganj Chandra Rawat SP 23,517 Ambrish Singh Pushkar SP 530
Bachhrawan Ram Lal Akela SP 27,948 Ram Naresh Rawat BJP 22,309
Salon Ashakishore SP 20,577 Dal Bahadur BJP 16,055
Jagdishpur Radhey Shyam Congress 5,397 Suresh Kumar BJP 16,600
Kadipur Ramchandra Chaudhary SP 38,110 Rajesh Gautam BJP 26,604
Kaimganj Ajit Kumar SP 21,838 Amar Singh BJP 36,525
Kannauj Anil Kumar Dohre SP 45,682 Anil Kumar Dohare SP 2,454
Bharthana Sukh Devi Verma SP 17,965 Savitri Katheria BJP 1,968
Auraiya Madan Singh Alias Santosh SP 12,062 Ramesh Chandra BJP 31,862
Rasulabad Shiv Kumar Beria SP 16,835 Nirmala Sankhwar BJP 33,394
Bilhaur Arun Kumari Kori SP 16,057 Bhagwati Prasad Sagar BJP 31,166
Ghatampur Indrajeet Kori SP 700 Kamal Rani BJP 45,178
Orai Dayashankar SP 7,133 Gauri Shankar BJP 78,879
Mauranipur Dr. Rashmi Arya SP 6,648 Biharilal Arya BJP 16,971
Mehroni Feran Lal BSP 1,737 Manohar Lal BJP 99,564
Rath Gayadeen Anuragi Congress 36,137 Manisha Anuragi BJP 1,04,643
Naraini Gayacharan Dinkar BSP 4,757 Raj Karan Kabir BJP 45,007
Khaga Krishna Paswan BJP 18,922 Krishna Paswan BJP 56,434
Babaganj Vinod Kumar Independent 42,066 Vinod Kumar Independent 37,160
Manjhanpur Indrajeet Saroj BSP 4,182 Lal Bahadur BJP 4,160
Soraon Satyaveer Munna SP 13,301 Jamuna Prasad Apna Dal (S) 17,735
Bara Dr.Ajay Kumar SP 3,756 Dr. Ajai Kumar BJP 34,053
Koraon Rajbali Jaisal BSP 7,773 Rajmani BJP 53,696
Zaidpur Ramgopal SP 23,041 Upendra Singh BJP 29,181
Haidergarh Ram Magan SP 11,529 Baijnath Rawat BJP 33,520
Milkipur Audhesh Prasad SP 34,237 Gorakh Nath BJP 28,276
Alapur Bheem Prasad Sonkar SP 30,023 Aneeta BJP 12,513
Balha (S.C.) Savitri Bai Fule BJP 19,928 Akshayvaralal BJP 46,616
Balrampur Jagram Paswan SP 18,262 Palturam BJP 24,860
Mankapur Babulal SP 27,170 Ramapati Shastri BJP 60,161
Kapilvastu Vijay Kumar SP 36,896 Shyam Dhani BJP 38,154
Mahadewa S.C Ram Karan Arya SP 19,259 Ravi Kumar Sonkar BJP 25,884
Dhanghata Alagu Prasad Chauhan SP 14,949 Shri Ram Chauhan BJP 16,909
Maharajganj Sudama SP 36,155 Jaimangal BJP 68,361
Khajani Sant Prasad BJP 9,436 Sant Prasad BJP 20,079
Bansgaon Dr. Vijay Kumar BSP 8,346 Vimlesh Paswan BJP 22,873
Ramkola Purnmasi Dehati SP 18,566 Ramanand Baudh Suheldev 55,729
Salempur Manbodh SP 16,158 Kali Prasad BJP 25,654
Lalganj Bechai SP 11,012 Azad Ari Mardan BSP 2,227
Mehnagar Brij Lal Sonkar SP 10,362 Kalpnath Paswan SP 5,412
Muhammadabad- Gohna (SC) Baijnath SP 3,139 Shriram Sonkar BJP 538
Belthara Road Gorakh Paswan SP 10,297 Dhananjay Kannoujia BJP 18,319
Machhlishahr S.C. Jagdish Sonkar SP 24,425 Jagdish Sonkar SP 4,179
Kerakat S.C. Gulab Chand SP 10,186 Dinesh Chaudhary BJP 15,259
Jakhanian Subba Ram SP 15,230 Triveni Ram Suheldev 5,157
Saidpur Subhash SP 41,969 Subhash Passi SP 8,710
Chakia Poonam SP 8,682 Sharada Prasad BJP 20,063
Ajagara Tribhuvan Ram BSP 2,083 Kailash Nath Sonkar Suheldev 21,349
Aurai Madhubala SP 21,873 Dinanath Bhaskar BJP 19,779
Chhanbey Bhai Lal Kol SP 10,294 Rahul Prakash Apna Dal (S) 63,468
Duddhi Rubi Prasad Independent 6,039 Har Iram Apna Dal (S) 1,085

Uttar Pradesh News  : उत्तर प्रदेश की खबरें, आपके शहर का हाल, वायरल न्यूज़ …पाएँ हिंदी की ताज़ा खबरें . लेटेस्ट न्यूज़ से अपडेट रहने के लिए   Uttar Pradesh News  को Twitter पर फॉलो करें

UTTAR PRADESH NEWS की अन्य न्यूज पढऩे के लिए Facebook और Twitter पर फॉलो करें